در جهان امروز عامل انسانی به محوری ترین عامل توسعه كشورها تبدیل شده است. فناوری های نوین و شتاب تحولات و تغییرات، نیاز به نیروی انسانی متخصص و شایسته را بیش از پیش كرده است. این امر، بنگاه ها، سازمان ها و دولت ها را به سوی نظام و سیستمی شایسته سالار رهنمون می كند. در جوامع شایسته سالار، نگرش های خویشاوندسالاری، قبیله گرایی، حزب سالاری و غیره مطرود است و اعتقاد بر این است كه در صورت توجه به این نگرش های سنتی، جامعه عقب خواهد ماند و از گردونه ترقی و پیشرفت خارج خواهد شد. وجود نظام شایسته سالار در هر كشور باعث دوام، مقبولیت و مشروعیت حكومت می شود. نظام شایسته سالار، نظامی است كه در آن افراد مناسب در مكان و زمان مناسب منصوب شده و از ایشان بهترین استفاده در راستای اهداف فردی، سازمانی و اجتماعی به عمل آید. حركت در راستای شایسته سالاری و تغییر در نگرش ها كار ساده ای نیست اما تهدیدهایی كه در آغاز قرن بیست و یكم و با رشد روزافزون شتابی كه جهانی شدن به ضرورت تحول و تغییر تزریق می كند و با انقلاب رایانه ای كه دسترسی آسان و ارزان به انبوهی از اطلاعات و تجربیات موفق جهانی را امكان پذیر كرده است و نیز افزایش آگاهی مردم و ارتقای دانش عموم جامعه، استقرار نظامی شایسته سالار را در كشورها اجتناب ناپذیر می نماید. در قدم اول و برای شروع فرآیند شایسته سالاری، لازم است گردش اطلاعات و ارتباطات به طور شفاف درون جامعه صورت گیرد.
شایسته سالاری در حقیقت به كارگیری فرد مناسب در حرفه مناسب بر اساس تجربه، علم و دیگر موازین تعریف شده است و به عبارتی سپردن كار به كاردان، شایسته سالاری احترام به انسانیت خویشتن است. در شایسته سالاری باید به این نكته توجه شود كه شغل یا نقش مورد نظر با چه چالش هایی روبه روست. چه اقتضائاتی دارد و چه افرادی با كدام قابلیت های مهارتی می توانند به خوبی از عهده تصدی آن برآیند. از سوی دیگر باید قابلیت های فرد یا افراد مورد نظر شناسایی شود و بررسی گردد كه استعداد اكتساب چه قابلیت هایی را دارا هستند. با عنایت به این دو نكته می توان فرد شایسته برای شغل یا نقشی تعیین نمود.

فرآیند شایسته سالاری
شایسته سالاری را در قالب یك فرآیند می توان تعریف نمود. نخستین مرحله شایسته سالاری پنداری است. اگر ما شایسته سالاری را تبلیغ كنیم تا همه واقعاً از درون باور كنند و بخواهند و بر مبنای آن عمل كنند، عمده مشكل شایسته سالاری در ایران حل خواهد شد. مرحله دوم، شایسته خواهی است، یعنی فضای حاكم بر جامعه اعم از دولت و سازمان ها باید تمایل برای استفاده از افراد شایسته وجود داشته باشد. شایسته یابی سومین بخش این فرآیند است یعنی جامعه برای یافتن افراد شایسته تلاش كنند و این روحیه در حكومت جاری و ساری باشد. در مرحله چهارم شایسته گزینی مطرح می شود. این مرحله از اهمیت خاصی برخوردار است و معیارها و مكانیزم های علمی و ظریفی دارد. دستاورد این مكانیزم های گزینشی- چه به لحاظ رده شغلی و چه تناسب شغل و شاغل- قرار گیرند. این مرحله را شایسته گماری می گویند. ادامه این فرآیند به آینده كشور بازمی گردد و در مقیاسی كوچك تر به آینده سازمان ها بستگی دارد. سازمانی كه بخواهد در بازار رقابت باقی بماند و كشوری كه می خواهد در منطقه پیشتاز باشد باید شایسته پروری و شایسته داری را در برنامه های میان مدت و بلندمدت خود قرار دهد. یعنی باید تلاش كند تا شایستگی افراد به صورت مستمر بهبود یابد و نیز مكانیزمی برای نگهداشت آنها تدارك ببیند.

اهداف كانون های ارزیابی : كانون های ارزیابی با هدف كلی كشف و شناسایی استعدادهای نهفته و پنهان كاركنان به نحوی كه با پرورش و به كارگیری آنها، تحقق اهداف استراتژیك سازمان تضمین گردد، طراحی می گردد. اهم اهداف اجرای كانون ارزیابی عبارت است از: ۱- ترویج فرهنگ شایسته سالاری و شایسته پروری. ۲- پرورش و ارتقای شایستگی ها، توانمندی ها و مهارت های مدیریتی

۳- اطمینان از وجود مدیران ارشد مورد نیاز در آینده.
۴- زمینه سازی برای استفاده از حداكثر ظرفیت های فعلی.
۵- ایجاد تحرك و رقابت سالم و مبارزه با بی تفاوتی در سازمان ها.
۶- خلق شرایط جذب و ادامه خدمت مدیران با استعداد.
۷- جست وجو برای یافتن استعدادهای بالقوه مدیریتی.
۸- افزایش انگیزه كارشناسان توانمند.
۹- امكان حفظ كارشناسان توانمند و كاهش نرخ جابه جایی شغلی.
۱۰- توجه به توانمندی های درون سازمان.
۱۱- طراحی و برنامه ریزی مسیر ارتقای شغلی.
۱۲- هدفمند كردن آموزش ها.

ویژگیهای افراد شایسته

1-متعهد ومتخصص

2-قانون مدار وضابط مدار

3-ارایه خدمت باکیفیت

4-علاقه مند به کار تیمی

5-علاقه مند به فراگیری آموزش های شغلی ،تخصصی وبهبود مدیریت

6-دارای خلاقیت و نوآوری

7-برخورد سازنده

8-ارتباطات موثر

9-پرتلاش و موثر

10-حق مداروحق طلب

منابع :

www.yaransabz.ir

www.vista.ir