فرصت رهبری در حوزهی نفوذ خود را میپذیرد، مانند یک الهامبخش برای سایرین رفتار میکند و نشان میدهد که چه چیزی را میتوان به نفع خود و سایرین به دست آورد.
· درک میکند که با سرعت و حجم روزافزون تغییرات مواجه خواهد شد و اینکه باید آماده باشد چالشهای مدیریت امروزه را پیشبینی کند و بهطور مناسب به آنها پاسخ دهد و درعینحال، آینده را پیشبینی کند و مطمئن شود که برای آن آمادگی دارد.
معنی اصلی منطق مدل EFQM، ارتباط میان مبنای وجودی و استراتژی یک سازمان است و چگونه از آن برای کمک به ایجاد ارزش پایدار برای مهمترین ذینفعان آن و ایجاد نتایج ممتاز، استفاده میکند. ساختار مدل EFQM بر اساس منطق ساده اما قدرتمندِ این سه سؤال است:
· این سازمان «چرا» وجود دارد؟ کدام مبنای وجودی را دنبال میکند؟ چرا این استراتژی خاص را دنبال میکند؟ (جهتگیری)
· قصد دارد «چگونه» مبنای وجودی و استراتژی خود را محقق کند؟ (اجرا)
· تا به امروز، درواقع به «چه چیزی» دست پیدا کرده است؟ قصد دارد «فردا» به چه چیزی برسد؟ (نتایج).
براساس همین ساختار مدل به سه بخش مهم «جهت گیری» ، «اجرا» و «نتایج» تقسیم شده است.
تغییرات ویرایش 2020 نسبت به ویرایش 2013
مدل تعالی سازمانی EFQM2020 نسبت به ویرایش 2013 تغییرات عمدهای داشته است. که به برخی از آنها اشاره میشود: مدلEFQM2020 ، فاقد مفاهیم بنیادین بوده و لیکن برپایه اهداف 17 گانه توسعه پایدار ملل متحد میباشد. دارای سه بخش جهت گیری، اجرا و نتایج بوده و معیارهای توانمندساز ندارد.
دارای 7 معیار و 23 جزء معیار و 112 نکته راهنما میباشد. این مدل تاکید بر عملکرد بهتر و ارتقای سازمان در چارچوب اکوسیستم کسب کار را دارد. برای اولین بار در مدل EFQM2020 مفهوم تعالی حذف و به بجای آن «سازمان ممتاز (برجسته)» عنوان شده است. تاکید مدل بر رهبری تحول و تفکر ساختارشکن (برهم زننده/ ویرانساز) دارد. بر پیش بینی آینده، تمرکز بر سیستمهای هوشمند، (سیستمهای رباتیک) و رویکرد اقتصاد چرخشی تاکید ویژهای دارد. عنوان معیار رهبری به «رهبری و فرهنگ سازمانی» تغییر کرده است و بر فرهنگ بهبود مستمر و تمرکز بر ذینفعان کلیدی و ارزشآفرینی پایدار برای آنها تاکید دارد. جملات شفاف، ساده و قابل فهم در این مدل بکار رفته و زبان مدیریتی و معرفی مفاهیم نوین مدیریتی نظیر تفکر ساختارشکن، اقتصاد چرخشی و... بکار گرفته شده است. مجموع امتیاز معیارهای غیر از نتایج نیز به 600 امتیاز افزایش پیدا کرده است.
تغییرات منطق رادار در مدل EFQM2020
ماتریس رادار از 2 ماتریس به 3 ماتریس برای جهت گیری، اجرا و نتایج تغییر کرده است . تخصیص امتیاز به هر جزء معیار در ماتریس رادار در دامنه 10 امتیازی است. ماتریس رادار در جهت گیری دارای 3 عنصر، حاوی 4 ویژگی و ماتریس رادار در اجرا دارای 3 عنصر، حاوی 6 ویژگی است. ویژگی «همسویی» در عنصر رویکرد مختص بخش اجرا، ویژگی «انعطاف پذیری» در عنصر جاری سازی بخش اجرا، ویژگی «ارزیابی و درک شده» و «یادگیری و بهبود» در عنصر ارزیابی و اصلاح بخشهای جهت گیری و اجرا معرفی شده است.
ویژگیهای «درستی» و «بخش بندی» در ویرایش 2013 میلادی با هم ادغام و ویژگی جدید تحت عنوان «قابل استفاده بودن داده ها» در ویرایش 2020 ایجاد شده است . دوره ارزیابی به جای روند سه ساله، براساس روندهای حاصله طی چرخه برنامه ریزی استراتژیک سازمان در ویژگی بخش نتایج میباشد. ویژگی جدید «تمرکز برآینده» در قسمت عملکرد بخش نتایج معرفی شده است.
تغییرات در فرآیند ارزیابی
· توصیه کننده راهکارهای مقابله با چالشهای فرا روی سازمان
· ایجاد امتیاز توسعه تخصصی فردی ارزیابان دارای معیارهای مختلف (CPD)
· تدوین خلاصه مدیریتی براساس روش هرمی تعریف چالشها، مشخص نمودن موضوعات برای مدیران و ارائه داده های پشتیبان
· سطوح 5 گانه تعالی در تقدیرنامه (تقدیر نامه 3 ستاره الی 7 ستاره) در بازه امتیازی 100 تایی
· ایجاد پایگاه داده ارزیابان بعنوان مرجع تبادل اطلاعات ارزیابان
· ثبت الکترونیکی رویکردهای سازمان متقاضی براساس جزء معیارهای مدل به همراه ارسال فایل های ضروری الکترونیکی.
منبع: سایت شرکت فولاد خوزستان
تلخیص کتاب آشنایی بامدل تعالی سازماین EFQM ویرایش 2020 ، مترجم دکتر علی بدوی .