پیش از این نیز شایعاتی مبنی بر احتمال سفر نخست وزیر ژاپن به تهران مطرح بود که تکذیب شده بودند. سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران ضمن اینکه در شرایط بحرانی کنونی می‌تواند پیام‌های مهمی داشته باشد، اولین سفر یک مقام رسمی و بلندپایه ژاپن به ایران در طول ۴۰ سال اخیر است. طبیعتا قطعی شدن سفر او به تهران پس از دیدار ترامپ از ژاپن می‌تواند احتمال فعال شدن میانجی‌ها را تقویت کند.

پیش از سفر ترامپ به توکیو محمد جواد ظریف نیز در تور خود به شرق آسیا به ژاپن رفت و با شینزوآبه دیدار و گفتگو کرد. از همان زمان بحث‌هایی پیرامون احتمال میانجیگری ژاپن مطرح شد.

روابط ایران و آمریکا در هفته‌های اخیر وارد دور تازه‌ای از تنش‌ها شد که حتی برخی ناظران احتمال وقوع جنگ را جدی می‌دانستند اما با گذر زمان تنش‌ها کمی فروکش کرد.

غیر از ژاپن کشور‌هایی همچون عراق و عمان تلاش زیادی برای کاستن از تنش‌ها را آغاز کرده اند.

دونالد ترامپ می‌خواهد با تهران وارد مذاکره شود و از سوی دیگر ایران در شرایط کنونی مذاکره با آمریکا را نمی‌پذیرد.

علی بیگدلی استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین الملل درباره سفر آبه به فرارو گفت: "همین که آقای آبه به تهران می‌آید نشان دهنده این است که خطوطی را با ترامپ در سفیر اخیرش به توکیو درباره ایران روشن کرده‌اند. ممکن است شرایط تازه‌ای مطرح شده باشد، آمریکا نیز امتیازاتی داده است و بنابراین در انتظار گرفتن امتیازاتی از ایران است ".

به گفته او "اصل موضوع اهمیت زیادی دارد. ژاپن کشور بسیار قدرتمند است هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ اقتصادی و صنعتی. این کشور در فضای بین المللی خوشنام است. با ایران روابط خیلی خوبی دارد، با آمریکا روابط نزدیکی دارد. طبیعتا ژاپن می‌تواند نقش میانجیگرانه بسیار مفیدی داشته باشد. قطعا میانجیگری ژاپن از کشور‌هایی مثل عراق مفیدتر خواهد بود."

این تحلیلگر مسائل سیاسی افزود: "سفر آبه به تهران از سوی دیگر نشان دهنده اهمیت مسئله برای رییس جمهور آمریکاست. ترامپ گفته با توجه به دوستی میان ایران و ژاپن آقای شینزو آبه می‌تواند نقش مهمی در حل اختلافات داشته باشد. پیام پنهان و مهم ورود ژاپن به میانجیگری میان ایران و آمریکا این است که ترامپ به دنبال جنگ با ایران نیست ". 

بیگدلی معتقد است: «سفر نخست وزیر ژاپن به تهران می‌تواند برای ایران یک پرستیژ باشد. نخست وزیر یک کشور قدرتمند به منظور پادرمیانی به ایران می‌آید و این مانور تبلیغاتی مناسبی برای ایران در مقابل اقدامات عربستان و متحدانش است. سفر آبه بر کنفرانس سه جانبه مکه سایه خواهد انداخت.»

او تاکید کرد "قطعا هدف از این سفر بحث میانجیگری است. این دیپلماسی جدیدی است که شینزو آبه از طرف آمریکا پیگیری می‌کند و امیدوارم به نتیجه مطلوبی برسد." 

به عقیده بیگدلی "اگر ترامپ به شینزو آبه امتیازاتی نداده بود حتما او هم به سمت ایران نمی‌آمد. به نظر می‌رسد نخست وزیر ژاپن وکالت کاملی از طرف ترامپ برای مذاکره با ایران دارد."

این تحلیلگر مسائل بین المللی درباره سفر ظریف به ژاپن پیش از سفر ترامپ به توکیو گفت: "به نظر می رسد در این سفر آقای ظریف پیام و یا پالس مثبتی به ژاپن داده است. ایران باید پیش از آنکه وضعیت اضطراری شود دیپلماسی فعال را آغاز می‌کرد، آقای ظریف در حدود ۴۰ روز گذشته بسیار فعالانه عمل کردند، اما کمی دیر شده بود، با این وجود نتایج مثبتی هم در بر داشت. سفر آبه به تهران از نتایج همان دیپلماسی فعال است. مخصوصا ملاقات آقای ظریف با نخست وزیر ژاپن تا حدودی مایه حیرت ناظران و تحلیلگران شد و این پرسش مطرح بود که چه موضوعی محور این دیدار است. مشخص است همان زمان نیز قصدی برای میانجیگری ژاپن وجود داشته که احتمالا با استقبال ایران روبه رو شده است ".

خاطر نشان میسازد سفر نخست وزیر محترم ژاپن به ایران در اولین سال امپراطور جدید ژاپن ناروهیتو صورت می گیرد.

دولت توکیو قبلا اعلام کرده بود که با آغاز امپراطوری ناروهیتو نام عصر جدید به "ریوا" تغییر خواهد کرد. اسم این ترکیبی، ترجمه ای معادل "صلح فرخنده" یا "توازن منظم" است. 

منبع: تلخیص و ویرایش از سایت وزین فرارو، بخش سیاست، دیپلماسی، 12 خرداد ماه 1398.

اشتراک گذاری پست در شبکه های اجتماعی